Τα θρησκευτικά χαρακτικά ονομάζονται επίσης χάρτινες εικόνες και εκπροσωπούν μια ελάχιστα γνωστή πτυχή της ορθόδοξης εικονογραφίας, διαγράφοντας πορεία παράλληλη με τις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες. Αρχικά εισάγονταν από κέντρα της Ευρώπης (Βενετία, Βιέννη κ.ά.). Η αφετηρία της ορθόδοξης χαρακτικής προσδιορίζεται στον 17ο αιώνα, επιδεικνύοντας αρχικά αυτόνομες ξυλογραφίες, στη συνέχεια χαλκογραφίες από τον 18ο ως τις αρχές του 20ού αιώνα και τέλος λιθογραφίες. Τα χαρακτικά τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν σε κοινότητες ορθοδόξων τουρκοκρατούμενων περιοχών και της Διασποράς. Απεικονίζουν άγια πρόσωπα, θρησκευτικές σκηνές και πανοραμικές απόψεις μονών από το Άγιον Όρος, το Σινά και αλλού, καθώς επίσης ναών με τους προστάτες αγίους και δευτερεύουσες σκηνές με επεισόδια της ιστορίας τους. Αποτελούν μονόφυλλα προσκυνητάρια επηρεασμένα από τις αναγεννησιακές απόψεις πόλεων που διακοσμούν τα δυτικά εικονογραφημένα οδοιπορικά και προσκυνητάρια.
Religious prints are also known as ‘paper icons’ and are a little-known facet of orthodox iconography, although their evolution has run parallel to that of frescoes and portable icons. At first ‘paper icons’ were imported from big European cities such as Venice, Vienna etc. Orthodox engraving first began with woodcuts in the 17th century. Those were replaced by copper etchings, which circulated from the 18th to the early 20th century, when they were succeeded by lithographs. The engravings were printed and distributed among the Orthodox communities under Ottoman rule and in the Diaspora. They show holy figures, religious scenes and panoramic views of monasteries on Mount Athos, Mount Sinai and elsewhere, as well as churches with their patron saints and secondary scenes with episodes from the saints’ lives. Those prints were in fact prayer leaflets, and their imagery is influenced by Renaissance views of cities often found in western travel and pilgrims’ accounts and religious leaflets.
